خیلی از مردمان ناحیه ایران خود را پنجاه یا صد سال عقب تر از غرب می بینند ولی مطالعه افکار انسانها در قرون ۱۲ یا ۱۳ میلادی، و نگاه به هنر، موسیقی و فلسفه فکری آنها مارا بر آن میدارد که ایران امروز را در برابر اروپای قرن ۱۳ میلادی ببینم. اگر اروپایی ها در ۲ قرن گذشته در ایران وارد نشده بودند، ما بسیار عقب تر هم بودیم.
اگر کسی موسیقی ایران و قرون وسطی را مطالعه کند، به راحتی می بیند که موسیقی قرن ۱۳ میلادی بسیار پیشرفته تر از موسیقی سنتی ایران است؛ چند صدایی، با آهنگ سازی های آرام و متین وبا محتوی غنی تر ملودیک . موسیقی ایرانی امروز تک صدایی، بدون هارمونی، و محتوای تکراری است که در آن یک ملودی که در صد آهنگ دیگر شنیده ای صد بار دیگر در یک ترانه بزن بزن تکرار میشود.
این خصوصیات، هنر موسیقی ایرانی را برای موسیقی شناسان جذاب میکند چون قدیمی ترین اثار موسیقی اروپایی به قرن نهم میلادی بر میگردند که حتی آنها نیز دارای فرمهای ساده ای از چند صدایی هستند و این مساله موسیقی ایرانی را جزو باستانی ترین انواع موسیقی میکند که در اروپا دگر وجود ندارند و با معجزه ای به نام فرهنگ ایران در یخچال زمان نگاه داری شده اند. البته موسیقی قوم یهود نیز باز به خاطر علاقه آنان به نگاه داری از سنت ها جوزو قدیمیترین انواع موسیقی است.
نکته جالب اول اینکه، ما در ایران پشیزی از تاریخ موسیقی خود یا قطعات ساخته شده در هزار سال گذشته نمیدانیم.ما ازنواهای ساخته شده و از هنرمندان خود در قرن های مختلف چیز قبلی نمیدانیم به غیر از سه چهار اسم و شرح حال. ردیف هفت دستگاه ما که در مجموع ۴ ساعت متلد موسیقی است با تکرار های بسیار با قطعاتی بسیار کوتاه و بدون شناسنامه لابد مربوط به قرنهای مختلف و اقوام مختلف ایرانی. ملودی هایی چون نغمه، بسته نگار و مثنوی و حرکت هایی چون بال کبوتران و پنجه کاری بارها در این مجموعه تکرار میشوند.
نکته جالب دیگر اینکه، ما قدر این مختصر گنجینه ی باستانی را نمیدانیم و امروز آنرا با انواع موسیقی جاز و پاپ و ها هاپ ترکیب میکنیم و فکر میکنیم با ترکیب قورمه سبزی و قیمه نو آوری کرده ایم. بی بر ما که فلسفه ها آن مردن زندگی کرده ایم و از خود و تاریخ و هنر خود چیزی ثبت و درج نکرده ایم.
ما حتی از آواز قمر المکوک وزیری که در زمان خود برای او جواهر پرتاب میکردند، حتی یک دقیقه ضبط صدای قابل شبیدن نداریم و جمعا مجموع آثار صوتی از او از ۲۰ دقیقه هم تجاوز نمیکند. ما حتی کیفیت خوبی از شاهکارهای سینمای خود مانند سریال هزار دستان( بعد از انقلاب) و سلطان صاحب قران (قابل از انقلاب) نداریم. حتی فیلم هامون ساخته داریوش مهر جویی در ۱۹۸۸ نسخه تمیزی قابل مقایسه با آثار قدیمی هالیوود ندارد.
No comments:
Post a Comment